با این توضیح و مقدمه متن نامه که به صورت سرگشاده بوده و انتشار آن به صورت عمومی قبلاً به امام زنجان اطلاع داده شده و یک نسخه نیز به دفتر روزنامه زنگان امروز برای چاپ و اطلاع همگانی فرستاده شده است با حفظ اصل امانت داری بدین شرح می باشد :
حضرت آیت اله خاتمی
امام جمعه محترم زنجان
با سلام. احتراما همانگونه که استحضار دارید ، کشور عزیزمان قریب سه ماهی است که دستخوش حوادث ناگواری گردیده است . با عنایت به اینکه خبرهای حوادث و اعتراضات و اغتشاشات بوسیله ی رسانه های مختلف بازتاب یافته و در اختیار همگان قرار میگیرد ، از ارائه اطلاعات و اخبار صرف نظر می کنیم .غرض از تصدیع اوقات ، ترسیم وضعیت کنونی جامعه که بصورت میدانی مشاهده می شود ، می باشد. انتظار و خواهش ما این است به هر طریق ممکن دغدغه ها و نگرانی های مجموعه ی ما را (که نگرانی اکثر دلسوزان می باشد)، به اطلاع مسوولین کشوری برسانید .
۱-عدم تطابق در آمد ها و هزینه های خانوار ها : بطوریکه خانواده های متوسط نیز از پرداخت اجاره مسکن، و خرید مایحتاج ضروری روزمره عاجز بوده و به مرور تعداد خانواده های مذکور بطور فزاینده ای روبه ازدیاد
می باشد .
۲- فشار های روحی و روانی : با توجه به اینکه فشارهای اقتصادی تمام اعضای خانواده را درگیر و مستاصل نموده است ، کودکان، نوجوانان و جوانان مهمترین اقشار آسیب دیده تلقی میشوند . این آسیب به لحاظ عدم دسترسی به تغذیه مناسب ، آموزش و تحصیلات ، تبعیض در نظام آموزشی و دیگر ارکان اجتماع و حاکمیت ، رنجش ، خشم و ناراحتی های روحی و روانی را موجب گردیده است .
۳-خدشه بر اعتماد عمومی : هرمجموعه ریز و درشتی بر پایه اعتماد شکل می گیرد و ادامه پیدا می کند. نظام جمهوری اسلامی نیز از این امر مستثنی نمی باشد . شکل گیری آن هم بر همین اساس « اعتماد » بوده ولی شوربختانه به مرور زمان به ضعف و گسست انجامیده است. بطوریکه اکثر مردم به حرف مسوولین و سیاسست مداران بی اعتماد شده و رسانه های منسوب را به دروغگویی متهم می نمایند . به همین لحاظ نیز مرجعیت خبر و اطلاع رسانی از دست رسانه های حاکمیتی خارج ، و مردم به طرف رسانه های غیر رسمی سوق داده شده اند .
۴- مشارکت ندادن مردم وشایستگان در تصمیم سازی و تصمیم گیری موجب دلسردی عموم مردم گردیده است . مشخصا گردش نخبگان و شایستگان در ارکان حکومت به درستی انجام نیافته و اکثر مسوولین با رانت های مختلف بویژه با اتصال به مراکز قدرت، صاحب منصب گردیده اند .در این میان تقسیم پست ها به مرور از حلقه ها و گروه های هدفمند به باند های قدرت و قدرت طلب ، و نهایتا به گروه های رفاقتی تنزل یافته است . تنگ کردن حلقه های مدیریتی جز ازدیاد مشکل ناکارمدی ، که متوجه ساختار ها نیز گردیده ، نتیجه ای نداشته است .
۵-دو قطبی شدن جامعه که براساس تقسیم بندی های واهی خودی و غیر خودی شکل گرفته ، روزبه روز تشدید گردیده است . به نظر می آید برخورداری از امتیاز های مختلف در گزینش های آموزشی، استخدامی و … اکثریت جامعه بویژه جوانان را دچار یاس و ناامیدی نموده است. این نوع تبعیض در کنار دیگر عوامل از جمله نبود کار مناسب برای اغلب تحصیل کرده ها موجب خروج نخبگان و تحصیل کردگان از کشور می گردد .
۶- اختیار و آزادی از جمله مواهب خداوندی است که تحدید و سلب غیر عرفی و سلیقه ای آن احساس نا خوشایندی را در انسان ها بوجود می آورد . لازم است در اعمال محدودیت ها، اقناع عمومی بدرستی انجام یابد . ضمن اینکه اجماع و اقبال عموم مردم نیز لازمه ی تصویب قوانین مربوطه در این مورد است ، که باید مد نظر قانون گذاران باشد .
۷- تنش مداوم و مستمر (خواسته یا نا خواسته) بین المللی در کنار تنش های مختلف در ابعاد حکومتی ، اجتماعی و… و عدم رعایت بهداشت روان مخاطبین توسط رسانه ملی در انعکاس مطالب و صحنه های خشن و آزار دهنده که بصورت غیر حرفه ای و غیر مسوولانه اقدام به پخش موضوعات مختلف می نماید ، موجب آزردگی روحی و روانی مردم گردیده است .
۸- خلاء یا بحران هویتی : بواسطه یا به بهانه ی پررنگ کردن هویت دینی ، به هویت ملی خدشه وارد شده است. شوربختانه هویت دینی نیز فقط در چارچوب خاص برای افراد خاص تعریف گردیده ضمن اینکه اکثریت جامعه بجز انجام حد اقل های مناسک دینی ، شناختی از ماهیت دین ندارند . این امر موجب گردیده است که افراد با قرار گرفتن در معرض فضای مجازی و رسانه های غیر دینی و معاند تحت تاثیر قرار گرفته و شدیدا منفعل و یا جذب آنها گردند. لازم است سرمایه های کشور در بخش بازیابی هویتی مورد توجه ویژه قرار گرفته و همه آنها (ملی و دینی ) بصورت کیفی پرورش یابند .
۹- فرهنگ و کودکان : هیچ جامعه ای بدون توجه به مسائل کودکان در بعد تربیتی و آموزشی ، بالنده نخواهد بود . توجه به همه ابعاد ضروری است ولی اهمیت هویت فرهنگی که برخاسته از بنیان های دینی و ملی کشور است بر هیچ کس پوشیده نیست . به جرئت میتوان گفت تولید محتوای این حوزه در بعد رسانه ای برای کودکان و نوجوانان در حد پایینی بوده و سرمایه گذاری خاصی انجام نگرفته است. با عنایت به غنای فرهنگی (ملی و دینی ) در اسطوره ها ، حکایت ها ، افسانه ها و … می توان مطالب هنری جذابی خلق نمود که قابل رقابت با فرهنگ وارداتی ارائه شده توسط فیلمها و کارتون ها باشد . بعنوان مثال در آسانترین وجه آن موضوعات در اختیار فیلم سازان و کارتون سازان داخلی و خارجی قرار داده شود تا کار تولید محتوا را در قالب های مختلف هنری انجام و ارائه دهند. و… . همچنین ضرورت ارج گذاری به معلمین از حیث معنوی و مادی میتواند در ارتقا کیفیت تربیتی و آموزشی فرزندان این مرز و بوم موثر واقع شود.
۱۰- عدم ثبات اقتصادی بواسطه ی «تورم» علاوه بر تنگناهای اقتصادی موجب سلب آرامش روحی و روانی مردم، همچنین تردید سرمایه گذاران در سرمایه گذاری های مولد گردیده است. مردم نبود شایستگان در جایگاه مسوولیت ها و تصمیم گیری های اقتصادی و اقتصاد بشدت سیاسی را، موجب نابسامانی ها و تنزل پول ملی میدانند ، به همین دلیل ضروری است تنش های سیاسی که عمده ی مشکل اقتصاد سیاسی ما میباشد به حداقل کاهش یابد .
۱۱- تبعیض های ناروا در حوزه ها و ساحت های مختلف همراه با فساد، بنیان های اجتماعی ، اخلاقی و اعتقادی را متزلزل نموده است ، دراین میان تبعیض در قومیت ها، زبان ها ، فرهنگ ها و اعتقادات دینی بشدت حساسیت زا میباشد . البته بزرگنمایی دشمنان و سواستفاده کنندگان، اهمیت موضوع را دوچندان می کند .
۱۲- عدم واگذاری کارها و مسوولیت ها به بخش های غیر حاکمیتی و غیر دولتی، نشان از حفظ و تمرکز قدرت در وجوه و ارکان مختلف حاکمیت دارد. شوربختانه دیدگاه قدرت محور، غالب بر تصمیم گیری های غیر آن گردیده است. با عنایت به شعار واگذاری بخش های اقتصادی دولت، نه تنها عملا کار به سزایی نشده است بلکه در همین حوزه نیز پسرفت وجود داشته است. واگذاری شرکت های دولتی که خصولتی نامیده میشود بستر جدیدی را برای رانت اقتصادی فراهم نموده که دولت های مستقر را از پاسخ گویی مبرا مبکند. شوربختانه ثبت یک تشکل غیر دولتی (سمن) که معمولا با پذیرش مسوولیت اجتماعی انجام می یابد سال ها طول میشکد تا به سر انجام برسد، البته در مواقعی نیز ابتر می ماند.
۱۳- قدرت و مولفه های آن: اقتدار یک کشور را در تعداد مولفه های بالفعل قدرت و نحوه اعمال آن دانسته اند. با توجه به اینکه انقلاب ما یک انقلاب فرهنگی بوده ولی به مرور تکیه مسوولین بیشتر به قدرت سخت(نظامی) تقلیل یافت. و از دیگر مولفه های قدرت از قبیل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی غفلت ورزیده شد. هرچند در حرف و صحبت تاکیدات فراوانی روی قدرت نرم می شود ولی عملا روش های غیر کارشناسانه و غیر واقع بینانه که ناشی از عدم درک صحیح از واقعیت های جامعه بوده، به شکست انجامیده است. از لحاظ قدرت اقتصادی تقریبا هیچ حرفی برای گفتن نداریم(با اینکه جزو ۱۰ کشور اول منابع روی زمین و زیر زمین دنیا می باشیم.) به لحاظ فرهنگی نیز در درون کشور در کشاکش تعارض های مختلف دست در گریبان هم انداختیم( رسانه، هنر و … همگی بیرون از اراده ما تغذیه می شوند). در مسائل اجتماعی نیز، نه خبری از اعتماد عمومی و نه توجهی به سرمایه های اجتماعی، و نه توانی در ایجاد اجماع و اقناع برای امری مهم را دارا هستیم. فقط از ماهیت روابط بین الملل مولفه قدرت سخت را برگزیده ایم، بدون اینکه خودمان را در عرصه های دیگر توانمند سازیم و به صرف داشتن قدرت سخت، خواهان سهم از دنیا، قدرتمندان و زورمداران شده ایم.
۱۴- همانگونه که در بحث قدرت عرض شد، در موضوع ((امنیت)) نیز فقط امنیت سخت و نظامی را مد نظر قرار داده اند درحالی که امنیت اقتصادی، فرهنگی، روانی، اجتماعی و … مورد غفلت واقع شده است. باید اذعان نمود موفقیت نسبی بوجود آمده در امنیت سخت مرهون تلاش گران عرصه امنیتی و انتظامی است والا دیگر مسوولان در حوزه های دیگر امنیتی در طول دهه ها توجهی به این حوزه نداشته اند.
۱۵- به نظر ما صرف شنیدن نظرات سلایق مختلف نمیتواند ارج گذاری به مردم تلقی شود. بلکه اهمیت دادن و مشارکت در تصمیم سازی است که موجب الفت و نزدیکی بین مسوولین و تصمیم گیران با مردم میشود. با این وصف شوربختانه شنیدن نظرات مردم نیز برای برخی از مسوولین سخت و دشوار شده است و تحمل آن را نیز ندارند.
در جمع بندی کلی تحلیل و برداشت ما برای خروج از وضعیت فعلی نیاز به برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت را نمایان میکند. در کوتاه مدت ۱- نشان دادن سعه صدر از طرف حاکمیت و مسوولین در برخورد با وضعیت کنونی همزمان با افتراق بین اغتشاش گران و معترضین به صورت عینی و عملی می باشد. بهترین روش نیز ایجاد روش امن برای معترضین، جهت خنثی سازی تحریک کنندگان به آشوب است. ۲- دسترسی ارزان اقلام ضروری روزمره مردم جهت تقلیل مشکلات معیشتی میتواند آرامش نسبی از جنبه امنیت روانی را شامل شود. ۳- توجه به خواسته های مردم به ویژه جوانان و زنان که نوک پیکان جریانات اخیر میباشند باید سرلوحه کار تصمیم گیران باشد. بدیهی است در صورت عدم توجه به مشکلات اقتصادی و خواسته های جوانان و زنان تغییر جهت اغتشاشات و اعتراض ها به سوی اعتصابات صنفی، کارگری و… محتمل خواهد بود. ۴- تغییرات در سطوح مختلف مدیریت به ویژه در سطح وزرا، استانداران و … باید مدنظر باشد.
در میان مدت ۱- ثبات قیمتی اجناس و کنترل تورم همزمان با رفع مشکل مسکن برای اقشار مختلف به ویژه جوانان مدنظر قرار گیرد. ۲- ایجاد اشتغال و دوری از تنگ نظری ها در تمام حوزه ها در فراهم آوردن امید. ۳-کم کردن فاصله طبقاتی با ارائه خدمات به دهک های پایین جامعه به وسیله نزدیک کردن درآمد ها و هزینه ها به هم، مهم ترین کاری است که میتواند انجام پذیرد. ۴- بلای مزمن تورم و کاهش ارزش پول ملی باید سامان یافته و رو به بهبود باشد، تا دلالی و واسطه گری به سمت تولید و کارهای مولد سوق داده شود. ۵- عزم بر عملیاتی نمودن مبارزه با تبعیض و فساد و ناکارآمدی تنها با شفاف سازی و سیستمی کردن میسر خواهد بود. البته تعارض منافع باید بیشتر مد نظر در مبارزه با فساد و تبعیض باشد. ۶- مشارکت مردم در عرصه های مختلف به ویژه در انتخابات برای سلایق مختلف باید ریل گذاری شود تا هیچ کس احساس نکند که سلیقه مورد نظرش برای انتخاب وجود ندارد.
و اما در بلند مدت به تغییر ساختار ها در همه عرصه ها نیازمندیم. پویایی یک نظام در به روز کردن حکمرانی و قوانین میسر است. با توجه به قرار گرفتن کشور ما در مجموعه کشور های در حال توسعه ضروری است که چشم اندازی برای توسعه یافتگی ترسیم کنیم. وجود انسان های سالم برای توسعه یافتگی یک ضرورت مهم تلقی شده است. انسان سالم از حیث فرهنگ، آموزش، معنویت، اقتصاد، امنیت( اجتماعی، روانی، شغلی، خانواده و …) مد نظر میباشد. انسان سالم باید امیدوار به یک زندگی شرافتمندانه با توان اختیار و آزادی باشد.هرچقدر توانمندی های فرد در حوزه های مختلف بیشتر باشد اختیار و آزادیش نیز باید به همان اندازه وسعت یابد والا به مانند اسب تیزرو در میدانی محدود و کوچک سرخورده خواهد بود و نتیجتا نا امیدی را در پی خواهد داشت. مراجعه به متن قانون اساسی و فعال نمودن برخی از اصول آن، همچنین با به روز کردن بعضی از اصول با مراجعه به آرا عمومی، حس خوب مشارکت همه آحاد مردم در سرنوشت خویش را به ارمغان خواهد آورد. بازنگری و بازتعریف در نگاه به ((پنجه در پنجه قلدران جهانی انداختن با ایجاد هیاهو، بدون پشتوانه اقتصادی و یا همراهی بالفعل مردم و کشور های دیگر)) ضروری مینماید. بهتر است شیوه کشور چین را که در سکوت توانسته است هژمونی خود را در عرصه های مختلف به رخ جهانیان بکشد الگو قرار دهیم.
آرمان های ایدئولوژیک نباید در تضاد با منافع ملی تلقی شده و یا قرار گیرد. لذا جمع این دو برای حفظشان در هر شرایطی ضروری است. در صورت تقابل نیز، اولویت باید با منافع ملی باشد. چرا که الان در مواجهه با بلوک شرق مجبور به دور ی از آرمان های ایدئولوژیک شده ولی متقابلا در مواجهه با غرب از آرمان های ایدئولوژیک دفاع میکنیم و این دوگانگی قابل دفاع و پاسخ دهی نمی باشد. بهترین راهبرد سیاست خارجی توازن و تعادل بین بلوک شرق و غرب میباشد. با این راهبرد است که می توان منافع ملی را تامین نمود. قرار گرفتن در یک طرف موجب زیان و خسران بوده و خواهد بود. تفکیک قوا و فرآیند انتخاب مجموعه های حاکمیتی باید از یک منطق دموکراتیک واقعی تبعیت نماید والا به صرف توجه به ظاهر دموکراتیک نمیتواند ماهیت غیر دموکراتیک نهاد های فوق را از نظر ها دور بدارد.
وجود احزاب وتشکل ها تنها راه خروج از نابسامانی ها در کشور است. فعال نمودن یا ایجاد احزاب که بتوانند تمام سلایق را در خود جای دهند ضروری است. امید است کشور عزیزمان همیشه از گزند دشمنان دور بوده و حاکمان صالح با درایت ایران را در مسیر توسعه و پیشرفت قرار دهند. تعامل و همزیستی با دیگران در فرآیند تاریخی ایران به وضوح نشان از سعه صدر ملت سرافرازمان میباشد.
آسایش دو گیتی تفسیر این دوحرف است
با دوســـتان مروت با دشـــمنان مدارا
عزت مستدام
جمعیت هیات امنا بازار بزرگ زنجان